Статистиката е сурова: мозочниот удар е една од водечките причини за смрт во светот, но и водечка причина за инвалидитет.
Иако има сѐ повеќе предупредувања за факторите кои ве ставаат во ризик и важни превентивни мерки, мозочниот удар е една од главните причини за смртност ширум светот. Стапките на смртност специфични за возраста се зголемуваат со возраста, и за сите возрасни групи се повисоки кај мажите отколку кај жените, освен кај оние над 80 години, каде што стапките се повисоки кај жените.
Во 85% од случаите, мозочниот удар е предизвикан од блокирање на крвен сад и важно е да се стигне до болница веднаш штом ќе се појават симптомите на мозочен удар. Најчестиот тип на мозочен удар е исхемичен мозочен удар, кој настанува кога згрутчување ја затнува артеријата која носи крв во мозокот. Вториот тип е т.н. хеморагичен мозочен удар кој се јавува поради пукнат крвен сад, што пак предизвикува крварење во мозокот. Иако мозочниот удар најчесто ги погодува луѓето постари од 65 години, тој може да се појави и во детството, па затоа е важно да знаете како да ги препознаете симптомите и факторите на ризик.
Повик за превенција
Кога некој ќе доживее мозочен удар, секоја секунда е важна. Додека мозочното ткиво и милиони неврони се распаѓаат во тие моменти, времето е највредното нешто што го имате.
Мозочниот удар (цереброваскуларен мозочен удар, апоплексија, мозочен удар) значи ненадејно невролошко нарушување предизвикано од нарушување на церебралната циркулација, што доведува до недоволно снабдување со кислород и хранливи материи во одредени делови од мозокот. Недостатокот на кислород и хранливи материи предизвикува оштетување и смрт на нервните клетки што резултира со оштетување на мозокот и губење на функциите што тој дел од мозокот ги контролира. Мозочниот удар може да биде резултат на блокада на артеријата која го снабдува мозокот со крв, што се нарекува исхемичен мозочен удар или церебрален инфаркт, кој исто така е најчест. Но, може да се појави и поради кинење на крвен сад во мозокот кога има одлив на крв во мозокот, или хеморагичен мозочен удар.
5 најчести симптоми на мозочен удар
Ненадејна вкочанетост, слабост или губење на раката, ногата или лицето; особено зафаќање само на едната страна од телото
Ненадејни проблеми со говорот: тешкотии во говорот, разбирањето или губењето на говорот
Ненадејни визуелни нарушувања: заматување или губење на видот
Ненадејни нарушувања на одењето, вртоглавица, губење на рамнотежа
Ненадејна силна главоболка која може да биде придружена со гадење и повраќање
Мозочниот удар може да се спречи – тоа е непобитна вистина
Со вашите животни навики, можете директно да влијаете на ризикот од мозочен удар и да го заштитите вашето здравје. Најдобар начин за превенција е умерен и здрав начин на живот, редовна и правилна физичка активност, редовни прегледи кај лекар и дефинитивно откажување од пушење!
Вашето мени треба да вклучува маслиново масло, овошје и зеленчук, храна богата со влакна и риба, а од неа да се отстрани храната богата со заситени масти и концентрирани шеќери и многу солена храна богата со холестерол.
Има сѐ повеќе докази дека инфекцијата со коронавирус го зголемува ризикот од мозочен удар. Ова е случај и со младите или оние кои инаку не се изложени на ризик. Болниците и медицинските тимови работеа напорно за време на пандемијата за да ја обезбедат сета потребна грижа за луѓето кои претрпеле мозочен удар, а на вас е да научите да ги препознавате симптомите и веднаш да побарате стручна помош и никако не останувајте дома.
Фактори на ризик
Една од главните болести која може да доведе до мозочен удар е атеросклерозата, а можноста за нејзина појава се зголемува со возраста. Постојат и други фактори на ризик како што се пушење тутунски производи, седечки начин на живот, лоша исхрана, прекумерна употреба на алкохол, хипертензија, дебелина, генетски предиспозиции и одредени психолошки фактори.
Бројот на луѓе кои ќе доживеат мозочен удар ќе се зголеми за цели 34 проценти во следните 15 до 20 години, предупредува Европската асоцијација за мозочен удар.
Како да познаете дека се работи за мозочен удар
Четири едноставни команди кои ќе помогнат да се утврди дали се работи за мозочен удар:
Насмеј се! (Ако лицето не може да ги подигне двата агли на усните – нешто не е во ред)
Кажи нешто! (Некохерентен, чуден или неразбирлив говор, повторување на зборови или фрази – нешто не е во ред)
Крени ги рацете! (Ако едната рака е слаба и „падне“ – нешто не е во ред)
Исплази го јазикот! (Ако јазикот е „искривен“, ако оди на едната или на другата страна – дефинитивно, нешто не е во ред).
Извор: Попара
